مسمومیت خون چیست؟
مسمومیت خون یک عفونت بسیار جدی است. این عفونت وقتی اتفاق می افتد که باکتری ها در جریان خون وجود داشته باشند. برخلاف نامی که دارد، هیچ ارتباطی با سم ندارد. مسمومیت خون می تواند به سرعت به سمت سپسیس (Sepsis) پیشرفت کند. تشخیص و درمان سریع برای مقابله با مسمومیت خون بسیار حیاتی است.
چه عواملی منجر به مسمومیت خون می شود؟
مسمومیت خون وقتی اتفاق می افتد که باکتری های عامل عفونت در بخش دیگری از بدن، وارد جریان خون شوند.
این دسته از عفونت ها بیشتر در ریه ها، شکم و مجاری ادرار اتفاق می افتند. سپسیس بیشتر در افرادی اتفاق می افتد که در بیمارستان بستری هستند. چرا که در این اماکن خطر ابتلا به عفونت بالاتر است. از آنجایی که مسمومیت خون وقتی اتفاق می افتد که باکتری ها همراه عفونت دیگری وارد جریان خون شوند، ابتلا به سپسیس بدون داشتن عفونت اولیه امکان پذیر نیست.
برخی از دلایل شایعی که می توانند منجر به سپسیس شوند، عبارتند از:
- عفونت شکمی
- نیش حشره عفونی
- عفونت خط مرکزی درمان مانند سوند دیالیز یا سوند شیمی درمانی
- کشیدن دندان یا عفونت دندان
- قرار گرفتن زخم بسته در معرض باکتری در طی بهبودی جراحی یا عدم تعویض پانسمان جراحی در دفعات کافی
- قرار دادن هر گونه زخم باز در معرض محیط
- عفونت با باکتری مقاوم به دارو
- عفونت مجاری ادراری یا کلیه
- پنومونی
- عفونت پوست
چه افرادی در معرض خطر مسمومیت خون هستند؟
افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند، عبارتند از:
- افراد با سیستم ایمنی تضعیف شده، ماننده افراد مبتلا به HIV، ایدز یا سرطان خون
- کودکان خردسال
- افراد مسن
- افرادی که مواد مخدر داخل وریدی مانند هروئین استفاده می کنند.
- افراد با بهداشت ضعیف دهان و دندان
- افرادی که از سوند استفاده می کنند.
- افرادی که اخیراً جراحی یا اقدامات دندانپزشکی انجام داده اند.
- کارمندان بیمارستان ها و محیط های این چنینی که بسیار در معرض باکتری ها و ویروس ها هستند.
تشخیص علائم مسمومیت خون
علائم مسمومیت خون عبارتند از:
- لرز
- تب متوسط یا بالا
- ضعف
- تنفس سریع و پی در پی
- افزایش ضربان یا تپش قلب
- رنگ پریدگی پوست به ویژه در صورت
برخی از این علائم با سرماخوردگی و سایر بیماری ها در ارتباط هستند. با این حال اگر به تازگی جراحی انجام داده اید یا در حال بهبودی از یک جراحت هستید، مهم است که پس از مشاهده این علائم مسمومیت خون هر چه سریع تر با پزشک خود تماس بگیرید. نشانه های پیشرفته مسمومیت خون ممکن است جان افراد را تهدید کنند و عبارتند از:
- گیجی
- نقاط قرمز بر روی پوست ممکن است بزرگ تر شده و مانند کبودی بزرگ و بنفش به نظر برسند.
- تولید ادرار کم یا عدم تولید ادرار
- نارسایی اندام
مسمومیت خون می تواند منجر به سندروم دیسترس تنفسی یا شوک سپتیک شود. در صورت عدم درمان به موقع، این عارضه می تواند منجر به مرگ شود.
تشخیص مسمومیت خون
تشخیص خودسرانه مسمومیت خون کار سختی است. چرا که علائم آن با سایر بیماری ها مشابه است. بهترین راه برای تشخیص ابتلا به سپتی سمی، مراجعه به پزشک است.
درمان مسمومیت خون
درمان سریع مسمومیت خون امری حیاتی است چرا که این عفونت می تواند به سرعت در بافت ها یا دریچه های قلب گسترش پیدا کند. به محض تشخیص مسمومیت خون، احتمالاً در بیمارستان بستری خواهید شد.
چشم انداز بلند مدت و بهبودی
مسمومیت خون می تواند وضعیتی مرگ بار باشد. حتی اگر درمان موفقیت آمیز باشد، سپسیس می تواند به آسیب های دائمی در بدن منجر شود.
بیشتر افراد می توانند از سپسیس خفیف بدون عارضه های ماندگار بهبود پیدا کنند.
اگر از سپسیس شدید نجات پیدا کنید، به هر حال در معرض خطر ابتلا به عوارض جدی خواهید بود. این عوارض عبارتند از:
- احتمال لختگی خون
- نارسایی اندام که نیاز به جراحی یا اقدامات نجات زندگی دارد
- مرگ بافت (قانقاریا) که حذف بافت عفونی شده یا احتمالاً قطع عضو مورد نیاز است.
نحوه پیشگیری از مسمومیت خون
بهترین راه پیشگیری از ابتلا به مسمومیت خون، درمان و پیشگیری از انواع عفونت است. همچنین مهم است که در وهله اول با تمیز کردن و پانسمان مناسب، از عفونی شدن هر گونه زخم باز جلوگیری کنید.
اگر جراحی داشته اید، پزشک احتمالاً یک آنتی بیوتیک را به عنوان اقدام پیشگیرانه در برابر عفونت تجویز می کند. بهتر است احتیاط کنید و اگر مشکوک به عفونت هستید، حتماً با پزشک تماس بگیرید. تا حد امکان از مکان هایی که احتمال مواجهه با باکتری ها، ویروس ها یا قارچ ها در آنها وجود دارد، دوری کنید.
