آیا روزه گرفتن برای کبد چرب مفید است؟
کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب به تجمع چربی اضافی در سلول‌های کبدی اشاره دارد. چربی اضافی در کبد باعث التهاب آن شده و با گذشت زمان آسیب‌های شدیدی به کبد وارد می‌کند.
اثر روزه بر کبد چرب چیست؟
عدم خوردن و آشامیدن در طول روز باعث می‌شود بدن گلوکز مورد نیاز خود را از چربی‌های تجمع‌شده در کبد دریافت کند.
به نقل از مقاله‌ای در مجله BMC Gastroenterology، رعایت رژیم روزه‌داری طی ۴ تا ۱۲ هفته به‌طور موثری باعث کاهش وزن و همچنین کاهش چربی کبد می‌شود. با انجام مشاهدات اولیه طی این مقاله، از این استراتژی می‌توان به‌عنوان درمانی موثر برای بیماران کبدی نام برد.
در طول روزه چه اتفاقی برای کبد می‌افتد؟
به‌طورکلی کبد و عضلات، گلوکز را ذخیره می‌کنند تا هرگاه بدن به قند احتیاج داشته باشد، آن را در جریان خون آزاد کنند. این روند در حین روزه‌داری دچار تغییراتی می‌شود. بعد از تقریبا ۸ ساعت ناشتایی، کبد از آخرین ذخایر گلوکز خود استفاده می‌کند. در این مرحله بدن وارد حالت ناشتایی شده و گلوکز خود را از طریق سوزاندن چربی تامین می‌کند. بدین ترتیب در حین روزه داری، چربی‌های اضافی کبد از بین می‌روند.
روزه داری و کبد چرب گرید ۳
به‌طورکلی برای بیماری کبد چرب چهار درجه یا گرید تعریف می‌شود. کبد چرب گرید ۱ و ۲ ابتدایی‌ترین نوع این بیماری است. کبد چرب گرید ۳ (با نام فیبروز کبدی) و کبد چرب گرید ۴ (با نام سیروز کبدی)، نوع حادتر چربی کبد هستند.
ارتباط روزه داری و کبد چرب تنها به گرید ۱ و ۲ محدود می‌شود. به عبارت بهتر، با روزه‌داری و داشتن فعالیت بدنی روزانه می‌توانید درجه‌های اول و دوم آن را کنترل کنید. اما وضعیت کبد در گرید ۳ بسیار پیچیده‌تر و سخت‌تر است. بنابراین درمان و کنترل آن با رژیم مناسب و فعالیت بدنی امکان‌پذیر نبوده و به مراقبت پزشک احتیاج دارد.
آیا روزه برای کبد چرب ضرر دارد؟
روزه داری تنها برای کبد چرب گرید ۱ و ۲ مفید است. اما در مراحل بالاتر و یا نارسایی‌های کبدی ممکن است با کاهش قند خون و سطح هوشیاری فرد همراه باشد. به همین دلیل گرفتن روزه به این افراد توصیه نمی‌شود.
آیا روزه داری به کبد چرب آسیب می‌رساند؟
گرفتن روزه از طریق سوزاندن چربی‌های اضافی بدن، وزن را کاهش می‌دهد. البته در این حالت خون اسیدی شده و ممکن است باعث بوی بد دهان، خستگی و سایر علائم ناخوشایند شود. مدت زمان روزه‌داری بهتر است بین ۴ تا ۱۲ هفته باشد. روزه‌داری بیشتر از این زمان می‌تواند آسیب‌های جدی به کلیه‌ها و کبد وارد کنند.
بایدها و نبایدهای روزه داری برای بیماران کبدی
یکی از اصلی‌ترین راه های درمان بیماری کبد چرب روزه داری است. اگر می‌خواهید کبد چرب خود را با این روش درمان کنید، باید علاوه بر روزه داری، یک رژیم غذایی صحیح را هم رعایت کنید. به‌عنوان مثال، افطار روزه با غذاهای چرب یا فست‌فود هیچ کمکی به بهبود بیماری‌های کبدی نمی‌کند. رژیم غذایی صحیح مهم‌ترین عامل در درمان کبد چرب است. بنابراین در تهیه سحری یا افطار خود به رژیم غذایی زیر توجه کنید:
- مقدار زیادی میوه و سبزیجات مصرف کنید.
- دانه‌های خوراکی پرفیبر مانند حبوبات و غلات را به وعده غذایی خود اضافه کنید.
- مقدار بسیار کمی قند، نمک، چربی ترانس، کربوهیدرات تصفیه‌شده و چربی اشباع‌شده (مثل گوشت قرمز) مصرف کنید.
- مصرف الکل که عامل اصلی بیماری کبد چرب و سایر بیماری‌های کبدی است را کنار بگذارید.
- خوردن غذاهای شیرین مانند آب‌نبات، کلوچه، نوشابه، آب‌میوه‌ها و… که باعث افزایش میزان تجمع چربی در کبد می‌شوند را از وعده‌های غذایی خود حذف کنید.
- از خوردن غذاهای سرخ‌شده که سرشار از چربی و کالری هستند، پرهیز کنید.
- از مصرف بیش از حد نمک که آب بدن را دفع می‌کند، پرهیز کنید.
- مصرف نان سفید، برنج و ماکارونی که به دلیل کمبود فیبر، قند خون را بیش از غلات افزایش می‌دهند را کنار بگذارید.
برای تاثیر بهتر روزه داری روی کبد چرب چه غذاهایی مفید است؟
از قهوه، سبزیجات سبز از جمله کلم بروکلی و اسفناج، ماهی، بلغور جو دو سر، گردو، آووکادو، شیر و سایر لبنیات کم‌چرب، دانه‌های آفتابگردان، روغن زیتون، سیر وچای سبز برای تاثیر بهتر روزه داری روی کبد چرب استفاده کنید.
